ข้าวปุก สัมผัสวัฒนธรรมและรสชาติเอกลักษณ์ของชาวม้ง คลองลานจังหวัดกำแพงเพชร รสชาติหอมมันและเนื้อสัมผัสที่เหนียวนุ่ม
ในอำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร ชาวม้งยังคงสืบทอดวัฒนธรรมด้านอาหารอันน่าชื่นชม โดยเฉพาะการทำ “ข้าวปุก” ขนมพื้นบ้านที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์และขั้นตอนการทำที่เรียบง่ายแฝงไว้ด้วยคุณค่าทางวัฒนธรรมที่เข้มแข็ง
ข้าวปุก เป็นภูมิปัญญาอาหารที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวม้ง โดยใช้วัตถุดิบหลักคือ ข้าวเหนียวลืมผัว ซึ่งเป็นข้าวเหนียวพันธุ์ดีที่มีชื่อเสียงในเรื่องความหอม นุ่ม และมีสีม่วงเข้มเป็นเอกลักษณ์ เมื่อนำมาแปรรูปเป็นข้าวปุก จึงได้รสชาติที่อร่อยกลมกล่อม
แม้ขั้นตอนการทำข้าวปุก จะดูไม่ยุ่งยากซับซ้อน แต่ก็ต้องอาศัยความพิถีพิถันและความร่วมมือกันในครอบครัว ซึ่งเป็นเสน่ห์ที่น่าประทับใจ เริ่มจากการนำข้าวเหนียวลืมผัวมาล้างทำความสะอาด แล้วนำไปนึ่งบนเตาถ่าน โดยใช้ภาชนะนึ่งแบบดั้งเดิมจนกระทั่งข้าวเหนียวสุกได้ที่
เมื่อข้าวเหนียวสุกแล้ว จะนำมาเทลงในครกขนาดใหญ่ แล้วใช้ไม้ตำตำจนข้าวเหนียวเหนียวหนืดเป็นเนื้อเดียวกันและจับตัวเป็นก้อน ขั้นตอนนี้ต้องใช้แรงและความพร้อมเพรียงกัน หนึ่งคนจะใช้แรงตำ ส่วนอีกคนจะคอยจับข้าวปุ๊ที่ติดกับไม้ตำ ใส่ลงไปในครกเพื่อตำซ้ำแบบนี้ ส่วนผสมเพิ่มความอร่อยใส่งาผสมลงไป แล้วตำซ้ำจนข้าวปุกเป็นเนื้อด้วยกัน เมื่อข้าวปุกที่ตำเสร็จแล้ว นำมาปั้นเป็นแผ่นกลมขนาดพอประมาณ นำข้าวปุกห่อใบตองแล้วไปปิ้งไฟบนเตาถ่านรอจนกระทั่งสุก มีกลิ่นหอมของใบตองและข้าวเหนียว พร้อมรับประทาน
นางสาวพิมพ์วิมล มโนมัย อายุ 58 ปี บ้านเลขที่ 585 หมู่ 16 ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร เล่าว่า ข้าวปุกที่ปรุงสุกใหม่ๆ หรือเรียกอีกว่า พิซซ่าม้ง มีรสชาติหอมมันและเนื้อสัมผัสที่เหนียวนุ่ม สามารถเพิ่มความอร่อยได้ตามชอบโดยนำไปจิ้มกับน้ำผึ้ง น้ำอ้อย หรือนมข้น มีความอร่อยได้อย่างลงตัว สิ่งที่สำคัญกว่ารสชาติคือภาพความร่วมมือร่วมใจในการปรุงอาหาร คือการรวมกลุ่มและรักษาประเพณีของชนเผ่าม้งคลองลาน การทำข้าวปุก เป็นพิธีกรรมทางวัฒนธรรมที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น เป็นความผูกพันในครอบครัว และความภาคภูมิใจในภูมิปัญญาดั้งเดิมของชนเผ่าม้งในจังหวัดกำแพงเพชร
