ปราชญ์ชุมชนผู้เปี่ยมด้วยภูมิปัญญา ได้สืบทอดและฟื้นฟูการพิมพ์พระเครื่องโบราณ คืนชีวิตให้พระเครื่องโบราณด้วยหัตถศิลป์
นายนพรัตน์ ปานเทศ ปราชญ์ชุมชนพัฒนาท้องถิ่น ผู้มากความสามารถได้สืบสานและถ่ายทอดภูมิปัญญาอันล้ำค่าเกี่ยวกับตำนานพิมพ์พระเครื่องโบราณ ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญ กำลังสาธิตและอธิบายเกี่ยวกับการพิมพ์พระเครื่องโบราณชนิดต่างๆ โดยมีผู้สนใจเข้าร่วมรับฟังและทดลองทำ แสดงให้เห็นถึงความสนใจและความพยายามในการอนุรักษ์ศิลปะแขนงนี้
การพิมพ์พระเครื่องโบราณ แม้นจะเป็นพระพิมพ์ขึ้นมาใหม่ ซึ่งเป็นหนึ่งในรูปแบบของพระพิมพ์ที่พบได้ในจังหวัดกำแพงเพชร และมีความหลากหลายของขนาด และรูปแบบของพระเครื่อง พระที่ทำการสาธิตส่วนใหญ่เป็นพระเครื่องสกุลช่างกำแพงเพชร นำดินจากทุ่งเศรษฐี ตำบลนครชุม ผสมมวลสารมงคลต่างๆ กระบวนการเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาที่ลึกซึ้ง ไม่เพียงแต่สร้างสรรค์งานพุทธศิลป์ที่สวยงาม แต่ยังรวมเอาความเชื่อ ศรัทธา และพิธีกรรมทางศาสนาเข้าไว้ด้วยกันอย่างลงตัว อย่างเช่น พระซุ้มกอ พระกำแพงลีลา พระนางพยา พระนางกำแพง เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีพิมพ์พระเครื่องโบราณจากโลหะ เนื้อชินเงิน หรือ ตะกั่ว อีกด้วย
นายนพรัตน์ ปานเทศ ถือเป็นบุคคลสำคัญในการขับเคลื่อนการเรียนรู้และการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านพระพิมพ์โบราณ สะท้อนถึงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมอันยาวนานของสังคมไทย เป็นการสร้างคุณค่าและแรงบันดาลใจให้แก่คนรุ่นใหม่ ได้ตระหนักถึงความสำคัญของมรดกทางวัฒนธรรมเหล่านี้
นายนพรัตน์ ปานเทศ เล่าให้ฟังว่า เดิมทีเป็นคนชื่นชอบพระเครื่องอยู่แล้ว ชอบเช่าหาบูชาแลกเปลี่ยนความรู้กับกลุ่มวงการพระเครื่อง จากความชื่นชอบได้เริ่มแกะพิมพ์เล็กๆแล้วทดลองทำดู นำดินวางบนแม่พิมพ์ที่เตรียมไว้ แล้วใช้แรงกดทับให้เนื้อพระอัดแน่นเข้าไปในแม่พิมพ์ โดยใช้มือกดเพื่อให้ได้ความแน่นสม่ำเสมอ แต่ก็ไม่สำเร็จพระออกมาไม่มีความสมบูรณ์ ได้แก้ไขแม่พิมพ์ให้มีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น แล้วทดลองทำผิดทำถูกหลายครั้ง จนในที่สุดได้แม่พิมพ์พระแบบดินที่ตนเองพึงพอใจ
จากนั้นได้มีแนวคิดทำพระพิมพ์แบบโลหะ เป็นการต่อยอดให้มีความหลากหลาย เพื่อดึงดูดให้มีความน่าสนใจมากยิ่งขึ้น สามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ บ้านเลขที่ 39 ถนนวังคาง ซอย 6 ตำบลในเมือง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร โทร 082 408 7559,083 443 3878
ในส่วนของการพิมพ์พระเครื่องโบราณเนื้อดิน เริ่มจากขั้นตอนการเตรียมดิน นำดินมาจากทุ่งเศรษฐี มากรองและใส่ว่าน 108 และหมักไว้ให้ดินเซ๊ตตัว จากนั้นนำดินที่หมักไว้จนได้ที่แล้วนำมากดใส่แม่พิมพ์พระเครื่องที่เตรียมไว้ จากนั้นแกะพระออกจากแม่พิมพ์ จะเห็นได้ว่าจะมีเนื้อดินที่เกินออกมา จากนั้นจึงนำมาตัดแต่งให้สาวยงามตามรูปลักษณะของพระ แล้วทิ้งไว้ให้พระแห้งสนิท แล้วนำพระที่แห้งสนิทดีแล้วมาเผาไฟ จะได้พระเนื้อดินเผาตามแบบโบราณ
ส่วนพระเครื่องโบราณจากโลหะ(เนื้อชินหรือตะกั่ว) ขั้นตอนการเตรียมแม่พิมพ์พระจำลองไว้ จากนั้นนำเนื้อชินโบราณมาหลอมในหม้อไฟ เมื่อโลหะละลายเป็นของเหลวแล้ว ทำการตักโลหะใส่แม่พิมพ์ และกดด้วยผ้าจนโลหะแข็งตัว จึงแกะออกจากแม่พิมพ์ ซึ่งการเทเนื้อโลหะในแม่พิมพ์จะมีเนื้อส่วนเกิน หลังจากพระพิมพ์เย็นลงแล้ว จึงต้องนำมาตัดแต่งด้วยซิ่ว แบบกรรมวิธีโบราณให้มีความสวยงาม
