สาธารณสุขจังหวัดกำแพงเพชร พาศึกษาดูงานนวัตกรรมและผลงานเด่นของชาวลานกระบือ
นายแพทย์ปริญญา นากปุณบุตร นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดกำแพงเพชร มอบให้ นายแพทย์โพธิ์ศรี แก้วศรีงาม รองนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดกำแพงเพชร พร้อมด้วยนายอาริยะ บุญเกตุ นักวิชาการสาธารณสุขเชี่ยวชาญด้านบริการ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลลานกระบือ สาธารณสุขอำเภอและคณะเจ้าหน้าที่สาธารณสุขอำเภอลานกระบือ ให้การตอนรับในการศึกษาดูงานด้านสาธารณสุขเกี่ยวกับนวัตกรรมและผลงานเด่น อาทิ โรงเรียนผู้สูงอายุ การแพทย์แผนไทย หมู่บ้านนวัตวิถีของหมู่บ้านเกศกาสร ตำบลช่องลม อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร
สภาพการณ์ประชากรของประเทศไทยในปัจจุบัน มีแนวโน้มกำลังเคลื่อนตัวเข้าสู่ สังคมสูงอายุ มากขึ้น ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน จึงมีการวางแผนเตรียมความพร้อมรับมือกับการ เข้าสู่สังคมสูงอายุ โดยตำบลช่องลม อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร ได้สำรวจประเมินความสามารถและศักยภาพการดำรงชีวิตประจำวัน ของผู้สูงอายุทั้งตำบลช่องลม จำนวน 820 คน สามารถแบ่งเป็นกลุ่มตามศักยภาพได้ 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่1 กลุ่มติดสังคม ซึ่งมีความสามารถในการดำรงชีวิตประจำวันได้ปกติ
กลุ่มที่2 กลุ่มติดบ้าน ซึ่งมีความสามารถในการดำรงชีวิตได้เองแต่จะต้องมีคนคอยช่วยเหลือ และกลุ่มที่3 คือ กลุ่มติดเตียง ซึ่งไม่สามารถดำรงชีวิตได้เองตามลำพังต้องมีผู้ช่วยเหลือตลอดเวลา โดยนำแนวคิดการดูแลผู้สูงอายุระยะยาว (Long Term Care) มาใช้ เพื่อดูแลให้ผู้สูงอายุดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างสมศักดิ์ศรีและมีคุณภาพชีวิตที่ดี
แผนการดูแลผู้สูงอายุระยะยาว (Long Term Care) คือ กลุ่มที่1 ติดสังคม มีกิจกรรม” โรงเรียนผู้สูงอายุ” เพื่อส่งเสริมสุขภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจ ตามสโลแกน” ไม่ล้ม ไม่ลืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวอร่อย “ ซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณการดูแลจาก กองทุนหลักประกันสุขภาพเทศบาลตำบลช่องลม โดยมีท่านนายกเทศมนตรีเฉลา สงขัย เป็นประธานกองทุน โรงเรียนเปิดเรียนทุกวันศุกร์ มีกิจกรรมมากมาย เช่น ออกกำลังกายตามแนวแพทย์แผนไทย ยืดเหยียดกล้ามเนื้อและข้อด้วยท่าฤาษีดัดตน แช่เท้าด้วยสมุนไพรลดโรค ตรวจสุขภาพขั้นพื้นฐาน ชั่งน้ำหนัก วัดความดันโลหิต นั่งสมาธิบำบัด ร้องรำทำเพลงด้วยเครื่องดนตรีพื้นบ้าน แคน ฉิ่ง กลอง
โดยผู้สูงอายุบรรเลงกันเอง มีชื่อวงว่า “โอโซนแบนด์” สามารถลดภาวะซึมเศร้าได้ นอกจากดูแลตนเองได้แล้วยังสามารถช่วยเหลือผู้อื่นได้ด้วยโดยตั้งกองทุน “ เพื่อนช่วยเพื่อน” สมาชิกทุกคนสมทบทุนสัปดาห์ละ 5 บาท เก็บไว้สำหรับซื้อสิ่งของจำเป็นบริจาคผู้สูงอายุที่ติดบ้านติดเตียง โรงเรียนผู้สูงอายุนี้ ไม่มีวันปิดเทอมและไม่มีวันสิ้นสุดการศึกษาจนกว่านักเรียนสูงอายุจะลาออกเอง
กลุ่มที่2 กลุ่มติดบ้าน และกลุ่มที่ 3 กลุ่มติดเตียง ซึ่งไม่สามารถออกไปร่วมกิจกรรมนอกบ้านได้ การเคลื่อนไหวร่างกายมีน้อยอาจเกิดปัญหาสุขภาพกาย และสุขภาพจิตตามมาได้ จึงมีระบบการดูแลผู้สูงอายุ2กลุ่มนี้ คือ การดูแลจาก ผู้ช่วยเหลือดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง หรือ Caregiver ซึ่งบริหารจัดการแผนการดูแล โดย Care manager คือ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข จากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เกศกาสร อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร ได้รับงบประมาณสนับสนุน จากกองทุนหลักประกันสุขภาพเทศบาลตำบลช่องลม เพื่อการดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุขสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง กิจกรรมการดูแล กลุ่มติดบ้านและติดเตียง คือ การเยี่ยมบ้านให้ความช่วยเหลือด้านการดำรงชีวิตที่ผู้สูงอายุท่านนั้นๆบกพร่องและให้คำแนะนำแก่ญาติเพื่อการดูแลที่ต่อเนื่อง โดยบริษัท ปตท.สผ.ให้ความอนุเคราะห์มอบ “รถรักษ์สุขภาพ”
สำหรับการออกเยี่ยมผู้สูงอายุในหมู่บ้าน กิจกรรมการดูแลจะผสมผสานระหว่างแพทย์แผนไทย และแพทย์แผนปัจจุบัน เช่น ดูแลเรื่องโรคประจำตัว การรับประทานยา และอาหารที่เหมาะสม การบริหารกล้ามเนื้อและข้อด้วยการยืดเหยียดและประคบด้วยลูกประคบสมุนไพร ดูแลทำความสะอาดแผลกดทับ การให้กำลังใจทั้งตัวผู้สูงอายุเองและสมาชิกในครอบครัว ด้วยความห่วงใยและเป็นมิตร
รวมทั้งมีเครือข่ายจิตอาสากลุ่มต่างๆ เช่น อสม. อสค. เพื่อนบ้าน ผู้ใหญ่บ้าน ชมรมแม่บ้านสาธาณณสุขจังหวัดกำแพงเพชร พระครูคะนองเจ้าอาวาสวัดปรือพันไถ ให้ความช่วยเหลือ สนับสนุนการดูแลผู้สูงอายุที่ฐานะยากจนและขาดแคลนทุนทรัพย์ ในการปรับปรุงสิ่งแวดล้อมภายในบ้านให้เหมาะสม เช่น ทำประตู หน้าต่างกันฝนกันลม , เททางลาดหน้าบ้านสำหรับรถเข็น , ปรับสภาพพื้นห้องน้ำและโถส้วมสำหรับผู้สูงอายุตาบอด รวมทั้งมอบสิ่งของจำเป็นและให้กำลังใจผู้สูงอายุ เพื่อให้ผู้สูงอายุรู้สึกไม่ถูกทอดทิ้ง ได้มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีศักดิ์ศรีของความเป็นคน
สิ่งสำคัญในการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ คือ การมีสถานบริการที่ดีมีมาตรฐาน ตำบลช่องลม มีสถานบริการสาธารณสุข คือ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเกศกาสร ซึ่งผ่านเกณฑ์มาตรฐาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพติดดาว มีคลินิกทันตกรรมคุณภาพ และคลินิกแพทย์แผนไทยที่ผ่านการประเมินมาตรฐาน ประกอบกับมีบุคลากรคุณภาพ ผ่านการอบรมการบริหารแผนการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง 2 คน นักวิชาการสาธารณสุข 3 คน เจ้าหน้าที่ทันตสารณสุข 1 คน และแพทย์แผนไทยประยุกต์ 1 คน ทำให้การดูแลสุขภาพของประชากรตำบลช่องลม เป็นระบบดีมีมาตรฐาน นำไปสู่สังคมสุขภาพดีถ้วนหน้าอย่างแน่นอน/////สมาคมนักข่าวส่วนกลางและท้องถิ่นกำแพงเพชร
